Aallaqqaasiut
Saqqummersitami
matumani Kalaallit Nunaanni innuttaasut, aningaasaatikilliortutut
taaneqarsinnaasut, sammineqarput. Pineqartut ukiui, suiaassusaat,
ilaqutariinnermi inissisimanerat kiisalu inoqarfimmi sumi najugaqarnerat immikkut
sammineqarput. Qallunaat sammisami ilisimasallit ataatsimiitsitaliaannit
piitsuussusermi agguaqatigiissillugu isertitanut misissuineq
tunngavigineqarpoq. Kalaallit Nunaannili innuttasut akornanni misissuinermi
pineqartut piitsunik taanagit aningaasaatikilliortunik taaneqarput,
politikkikkut piitsuussutsimut killigititamik aalajangersaasoqarnikuunnginnera
erseqqissarniarlugu.
Aningaasaatikilliortutut
taaneqartut tassaapput piffissami ukiuni pingasuni sivisussusilimmi ukiut
tamaasa isertitanut killiliussamit appasinnerusunik isertitallit.
Aningaasaatikilliortutut taaneqartut isertitaannut killigititaq
agguaqatigiissillugu isertitat 50 pct.-iannut inissinneqarsimasoq
tunngavingalugu inernerit tulleriiaarneqarput. Isertitanut killigititaq 60
pct.-inngorlugu naatsorsuutit kisitsisaataasivimmi nassaarineqarsinnaapput.
Naatsorsuutinit
allanit assigiinngissutsit
Naatsorsueqqissaartarfimmit
isertitat pillugit kisitsisitigut paasissutissani piffissani tulleriaani
isertitat nikingassutaannut naatsorsuutit, nunat tamalaat akornanni uuttuutit
atorneqartut tunngavigalugit suliarineqarsimasut, saqqummiunneqareerput[1].
Gini-koefficienti, at Risk of Poverty-rate aamma 80/20 ratio tassaapput isertitat nikingassutaannut uuttuutit assigiinngitsut pingasut, isertitat qanoq agguaassimanerinut assigiinngitsunik nassuiaatinik tunngaveqartut. Isertitat agguaanneqarnerini uuttueriaatsit pingasit tamarmik immikkut nassuiaateqarput.
·
Gini-koefficienti
tassaavoq isertitanut tamanut agguaassinnermi uuttuut,
·
piitsuussutsimullu
uuttuummi (at-risk-of-poverty rate) isertitat appasinnerpaat sammineqartarput,
·
Ratio-80/20-milu
isertitat qaffasinnerpaat appasinnerpaallu inissisimanerat
uuttortarneqartarluni.
Naatsorsueqqissaartarfimmit
isertitat pillugit saqqummersitami ilaqutariit meerartallit akornanni immikkut
Gini-koefficienti atorlungu isertitat agguataarneqarnerinik immikkoortumik
saqqummiisoqarnikuuvoq.
Saqqummersitami
saqqummertussanilu tulliuttuni tunngaviit
Naatsorsueqqissaartarfiup
isertitat pillugit kisitsisitigut paasissutissiaanut ilassutitut saqqummersitaq
ukiumut ataasiarluni suliarineqartarpoq.
Saqqummersitaq
arfinilissaanneerluni aningaasaatikilliortut pillugit saqqummersitaavoq.
Innuttaasunut, isertitanut, inunnik isumaginninnermut kiisalu
ilinniartitaanermut tunngasuni nalunaarsuiffinni kisitsinermi
ilanngunneqarsimasuni annikitsumik aaqqiisoqarsimasinnaavoq.
Tamannalu
peqqutigalungu saqqummersitami matumani piffissami 2011-miit 2020-mut
aningaasaatikilliortut amerlassusaat kiseqqinneqarput, 2020-milu
saqqummersinneqarsimasunit kisitsisit inerneri allannguuteqarput.
Soraarnerussutisiat
akileraarutaasalernerat pillugu malittarisassat nutaat
2017-imi
januaarip aallaqqaataani soraarnerussutisianut akileraartalernermut malittarisassat
nutaat atuutilerput. Taamaasilluni 2017-imiit soraarnerussutisiassanut
akiliinerit Kalaallit Nunaata avataaniittut akileraarutaasalerlutik.
Isertitat
atoriaannaat, saqqummersitami matumani naatsorsuinermi tunngavigineqartut,
2017-imi sulisitsisunit soraarnerussutisiassanut akiliinernik Kalaallit Nunaata
avataani inissisimasunik, 2017-imilu januaarip aallaqqaataaniit
akileraarutaasussannik imaqarput. 2018-mi Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmi
akileraarusiinermut suliani aatsaat immikkoortiterneqarsinnaalernerannik,
isertitaniillu atoriaannarnit ilanngaatigineqarsinnaalernerannik tamanna
peqquteqarpoq.
Saqqummersitamilu
matumani ukiuni pingasukkaani isertitat isiginiarneqarmata ukiuni 2017-imi,
2018-imi kiisalu 2019-imi inernerit 2017-imi nalunaarsuutinit tunngaviusunit
ukiunut allanut tamakkiisumik sanilliunneqarsimanngitsunit
sunnerneqarsimasinnaapput.
Kisitsisaataasivik
Kisitsisaataasivimmi naatsorsuutit uuttuutaannik nammineq toqqartuilluni kisitsisinik aallertoqarsinnaavoq, soorlu najugaqarfik, ukiut, suiaassuseq aamma ukioq naatsorsuiffiusoq malillugit. 2011-miit 2020-mut naatsorsuutit Kisitsisaataasivimmi nassaarineqarsinnaapput.
[1] Naatsorsueqqissaartarfik, 2021. 2020-mi isertitat.